Τι ώρα είναι;

Το ζήτημα της αντίληψης του χρόνου από τα παιδιά είναι άλλη μία γνωστική κατάκτηση που δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Το παιδί θέλει… το χρόνο του!

Tο να μάθετε στα παιδιά πώς να λένε την ώρα είναι ένα αντικείμενο που θα κατακτήσουν εύκολα αρκεί να το επαναλαμβάνετε συνεχώς. Όπως όλα τα θέματα, που πρέπει να διδάξουν οι γονείς στα παιδιά τους, έτσι και ο χρόνος είναι μια δύσκολη έννοια ωστόσο εύκολη στην προσέγγιση!

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να πει ένα παιδί την ώρα, ανάλογα με την ηλικία του αλλά και με το πόσο εύκολα μαθαίνει. Έτσι, μπορεί να μάθει την ώρα με ή χωρίς ρολόι, την έννοια του χρόνου χωρισμένη σε τμήματα του 24ώρου κ.ο.κ. Επειδή ακριβώς είναι ένα μάθημα πέρα από τα συνηθισμένα, υπάρχει μεγάλο περιθώριο για να το κάνετε τόσο χαρούμενο, όσο και διασκεδαστικό και φυσικά απλούστατο!

Προσχολική ηλικία

Στις πολύ μικρές ηλικίες ότα τα παιδιά δεν κατέχουν την έννοια της πρόσθεσης, της μέτρησης, ή δεν μπορούν να καταλάβουν το απλό, αναλογικό ρολόι, μπορείτε να κάνετε χρήση ενός ψηφιακού ρολογιού για να τους μάθετε σιγά σιγά την έννοια της ώρας. «Όταν αυτός ο αριθμός γίνει 4 και αυτοί οι δύο αριθμοί δίπλα γίνουν 0, τότε θα πάμε βόλτα»! Με την παραπάνω φράση μπορεί να μάθει, ενώ εσείς πρέπει να του ζωγραφίσετε το 4 και το 0 για να μπορέσει να τα συγκρίνει με το ρολόι. Με άλλα λόγια συνδέστε το ρολόι με τις καθημερινές τους δραστηριότητες.

Τα νήπια που έχουν συνήθως σταθερό ωράριο φαγητού και ύπνου είναι σχετικά απλό να μάθουν ότι το φαγητό και ο ύπνος γίνονται σε συγκεκριμένες στιγμές της ημέρας. Μιλήστε στο παιδί για τη διαφορά ημέρας και νύχτας τονίζοντάς του τι πράγματα κάνουμε τη μέρα και τι τη νύχτα ώστε να μπορέσει να αντιληφθεί ότι ένα 24ωρο χωρίζεται σε δύο κομμάτια.

Τέλος, καλό είναι να επισημαίνετε στα μικρά παιδιά το πόσο διαρκούν κάποιες δραστηριότητες δείχνοντάς τους παράλληλα το ρολόι. Για παράδειγμα πείτε στο παιδί «Αυτό το κέικ θέλει 30 λεπτά για να ψηθεί. Δηλαδή όταν αυτό το νούμερο είναι 4 και τα άλλα δύο δείχνουν 3 και 0 το κέικ θα είναι έτοιμο για να φάμε ένα κομμάτι». Με την ίδια λογική μιλήστε του για το ραντεβού με το γιατρό, για τη βόλτα στο πάρκο, το βούρτισμα των δοντιών κ.ο.κ., χρησιμοποιώντας πάντα ένα ψηφιακό ρολόι.

Πότε θα μάθει την ώρα;

Η ώρα με την μετρήσιμη έννοιά της σε λεπτά και ώρες δεν γίνεται πλήρως κατανοητή και αντιληπτή από ένα παιδί παρά μόνο όταν πάει σχολείο και αφού έχει μάθει βασικές αριθμητικές έννοιες. Οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι όπως κάθε νέα έννοια έτσι και για την ώρα κάθε παιδί μαθαίνει με διαφορετικό ρυθμό.

Μερικά παιδιά μπορεί να τη μάθουν μέσα σε μερικές μέρες ενώ άλλα μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες. Και ενώ στο σχολείο θα γίνει μάθημα για τις ώρες, τις μέρες, τους μήνες και τα έτη οι γονείς μπορούν να ξεκινήσουν την «χρονική» εκπαίδευση του παιδιού ήδη από την προσχολική ηλικία εντάσσοντας το χρόνο μέσα στις καθημερινές δραστηριότητες. Με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσετε και τις ικανότητές του στο μέτρημα και το προετοιμάζετε για το σχολείο. Πώς όμως πρέπει να προσεγγίσετε την ώρα ανά ηλικιακή ομάδα; Ας δούμε τους τρόπους!

Πρώτη σχολική ηλικΙα

Όταν το παιδί πάει νηπιαγωγείο ή σχολείο είναι ώρα να του δείξετε και το απλό αναλογικό ρολόι. Είναι απαραίτητο όμως να έχει μάθει να μετράει έστω μέχρι το πέντε για να μπορέσει να μάθει την ώρα. Η εκμάθηση της ώρας στα παιδιά σχολικής ηλικίας «διαβάζοντας» το απλό ρολόι είναι θέμα εξάσκησης. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να περιλάβετε βιβλιαράκια που διδάσκουν την ώρα στην εκμάθηση, ώστε η όλη διαδικασία να είναι πιο παραστατική και ενδιαφέρουσα.

Μετά το διάβασμα συζητήστε με το παιδί για την έννοια της ώρας αλλά και τι ήταν αυτό στην ιστορία που διαβάσατε που έκανε το χρόνο τόσο σημαντικό. Μπορεί ο ήρωας να είχε ένα σημαντικό ραντεβού και να έπρεπε να κοιτάει το ρολόι του ή μπορεί να πήγαινε εκδρομή και να έπρεπε να ξυπνήσει συγκεκριμένη ώρα. Ανάλογα με την ιστορία συζητήστε με το παιδί γιατί η ώρα είναι τόσο σημαντική.

Τέλος, μπορείτε να κάνετε εξάσκηση με διαδικτυακά παιχνίδια ή ακόμη  με ένα παιδικό ρολόι τοίχου, που θα του αλλάζετε τους δείκτες και θα μαθαίνετε στο παιδί τι ώρα είναι!

Με τη συνεργασία της ψυχολόγου (πτυχιούχου Παντείου Πανεπιστημίου), M.Sc στη Σχολική Ψυχολογία, κα Νατάσας Γκοτσοπούλου.