«Πάλι βράχηκες;»

«Γιατρέ, το παιδί μου είναι 3,5 ετών και ακόμα φοράει πάνα. Τι να κάνω;».

Πολλοί είναι οι γονείς που ανησυχούν επειδή το παιδί τους δεν μπορεί να ελέγξει τους σφιγκτήρες του και χρειάζεται να φοράει πάνες.

Στην πραγματικότητα η διαδικασία της διακοπής της πάνας είναι δύσκολη και πρωτόγνωρη, για το παιδί, υπόθεση. Χρειάζεται, λοιπόν, να κάνετε υπομονή και να περιμένετε μέχρι το παιδί να μπορεί να ελέγχει τους σφιγκτήρες του, να είναι έτοιμο νοητικά για να καταλάβει τι του ζητάτε να κάνει και να ωριμάσει ψυχολογικά και συναισθηματικά για να αντιληφθεί τις διαστάσεις αυτού του νέου επιτεύγματος!

Πότε είναι ΕΤΟΙΜΟ;

Ο έλεγχος των σφιγκτήρων από το παιδί, συνήθως, συμβαίνει μεταξύ 18-30 μηνών (1½-2½ ετών).Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο μέσος όρος ηλικίας για τον έλεγχο των σφιγκτήρων κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι οι 28,5 μήνες και ο μέσoς όρος ηλικίας για τον έλεγχο των σφιγκτήρων κατά τη διάρκεια της νύχτας πραγματοποιείται στους 33,3 μήνες περίπου. Ο έλεγχος της αφόδευσης επιτυγχάνεται πριν τον έλεγχο της ούρησης, επειδή ο μυϊκός σφιγκτήρας που ελέγχει την αφόδευση ωριμάζει πριν από τους μυς που ελέγχουν την ούρηση. Συνήθως τα κορίτσια μαθαίνουν τη χρήση της τουαλέτας πολύ πιο πριν συγκριτικά με τα αγόρια. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε τι εννοούμε όταν μιλάμε για ημερήσια και νυχτερινή ενούρηση και πώς μπορούν οι γονείς να την αντιμετωπίσουν.

1. ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΝΟΥΡΗΣΗ

Η ημερήσια ενούρηση αφορά κυρίως παιδιά 4-10 ετών. Τα παιδιά αυτά, ξαφνικά, αρχίζουν να έχουν ατυχήματα (απώλεια ούρων) κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ όταν κοιμούνται είναι στεγνά. Η εξέταση από το γιατρό δεν δείχνει τίποτα το παθολογικό και οι εξετάσεις για σακχαρώδη διαβήτη ή ουρολοίμωξη είναι αρνητικές. Η συνηθέστερη αιτία της ημερήσιας ενούρησης είναι η συνεχής αναβολή από το παιδί της επίσκεψης στην τουαλέτα.

Συνήθως αυτά τα παιδιά κρατούν τα ούρα τους και αγνοούν τα σήματα της κύστης, που τα προειδοποιούν ότι χρειάζεται να την αδειάσουν. Γι’ αυτό και συνεχίζουν το παιχνίδι τους. Όταν, όμως, η ποσότητα των ούρων υπερβεί εκείνη που μπορεί να χωρέσει η κύστη, τότε προσπαθούν με διάφορους τρόπους να συγκρατήσουν τα ούρα, με αποτέλεσμα να μην τα καταφέρνουν και να βρέχονται. Yπάρχει, βέβαια, ένα μικρό ποσοστό παιδιών (κάτω από το 5%), στα οποία η διαδικασία ενούρησης οφείλεται σε κάποιο λειτουργικό πρόβλημα της κύστης.

Τι να κάνετε:

Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε ότι δεν πρόκειται για κάποια παθολογική κατάσταση και να λάβετε ενεργό δράση για να βοηθήσετε ανάλογα το παιδί σας.

• Καλό θα ήταν να του υπενθυμίζετε ότι πρέπει να επισκέπτεται την τουαλέτα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
• Δεν χρειάζεται να καταγράφετε τα ατυχήματά του, καθώς το μόνο που θα επιτύχετε είναι έξτρα άγχος για το παιδί. Προσπαθήστε, λοιπόν, να ξεχνάτε αυτά τα επεισόδια.
• Προσπαθήστε να ενθαρρύνετε το παιδί σας και να του εξηγήσετε ότι δεν φταίει για αυτό που συμβαίνει και ότι σύντομα θα το ξεπεράσει.

2. ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΕΝΟΥΡΗΣΗ

Όταν ένα παιδί μεγαλύτερο των πέντε ετών βρέχεται τα βράδια, τότε λέμε ότι έχει νυχτερινή ενούρηση. Ένα στα πέντε παιδιά (δηλαδή το 20%) στην ηλικία των πέντε ετών, 5% στην ηλικία των δέκα ετών και 1% των ενηλίκων εξακολουθεί να έχει νυχτερινή ενούρηση. Η νυχτερινή ενούρηση είναι τρεις φορές πιο συχνή στα αγόρια σε σχέση με τα κορίτσια και έχει άμεση σχέση με την κληρονομικότητα. Οι ειδικοί δεν είναι ακόμα εντελώς σίγουροι για το τι προκαλεί την ενούρηση.

Οι πιο πιθανές υποθέσεις είναι οι εξής:

• Το παιδί έχει πολύ μικρή κύστη, με αποτέλεσμα να μη χωρούν τα ούρα που παράγονται το βράδυ. Κάποιες φορές η ειδοποίηση ότι η κύστη έχει γεμίσει και χρειάζεται να αδειάσει δεν το ξυπνά.
• Σπανιότατα υπάρχουν παθήσεις των νεφρών που μπορεί να προκαλέσουν ενούρηση.

Τι να κάνετε:

• Ποτέ μην κριτικάρετε το παιδί σας για αυτό το πρόβλημα. Σίγουρα χρειάζεται υποστήριξη.
• Μιλήστε στα αδέλφια του και εξηγήστε τους ότι δεν πρέπει να «κοροϊδεύουν» το αδελφάκι τους σχετικά με το θέμα.
• Καλό θα ήταν το παιδί σας πριν κοιμηθεί να αδειάζει τελείως την κύστη του και να μην καταναλώνει αρκετά υγρά.
• Μη βάζετε στο παιδί σας πάνες κατά τη διάρκεια της νύχτας, γιατί έτσι θα αισθάνεται σαν βρέφος.
• Αν αποδειχθεί ότι το παιδί σας έχει μικρή κύστη, τότε κάποιες ασκήσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να βοηθήσουν. Όταν αισθάνεται, λοιπόν, ότι πρέπει να πάει στην τουαλέτα, πείτε του πως πρέπει να προσπαθήσει να συγκρατήσει όσο μπορεί τα ούρα του.

3. ΤΡΟΠΟΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Υπάρχουν τρεις αποδεκτές θεραπείες για την αντιμετώπηση της νυχτερινής ενούρησης:

1. Αντιδιουρητική ορμόνη. Το φάρμακο αυτό μπορεί να το πάρει το παιδί σε μορφή χαπιού από το στόμα ή σε σπρέι από τη μύτη το βράδυ πριν κοιμηθεί. Οι επιπλοκές στη σωστή δοσολογία είναι σπάνιες, αλλά η αποτελεσματικότητά του δεν είναι σίγουρη, αφού υπάρχουν 50% πιθανότητες να ξαναρχίσει η ενούρηση αμέσως μετά τη διακοπή της θεραπείας.
2. Ημιπραμίνη. Το φάρμακο αυτό αυξάνει τη χωρητικότητα της κύστης και αλλάζει τον ύπνο του παιδιού. Έχει επιτυχία 5070%, αλλά έχει ένα σοβαρό μειονέκτημα: είναι πολύ τοξικό φάρμακο γι’ αυτό πρέπει να φυλάσσεται με πολλή προσοχή.
3. Ξυπνητήρι ενούρησης. Πολλές κλινικές χρησιμοποιούν το ξυπνητήρι σαν θεραπεία πρώτης εκλογής. Τα πλεονεκτήματα είναι ότι είναι σχετικά φθηνό (το αγοράζεις μια φορά) και όταν το παιδί γίνει καλά η πιθανότητα να ξαναρχίσει την ενούρηση είναι πάρα πολύ μικρή. Το ξυπνητήρι αποτελείται από ένα κουδούνι που το βάζει το παιδί στο πέτο της πιτζάμας και ένα καλώδιο που φτάνει μέχρι το εσώρουχό του. Μόλις πέσουν στο καλώδιο λίγες σταγόνες ούρων, τότε αυτό αρχίζει να κτυπά και να ξυπνά το παιδί.

Με τη συνεργασία του παιδιάτρου, Δημήτρη Αναστασίου.