Το μωρό του μπαμπά!
Η πατρότητα όπως και η μητρότητα είναι περίπλοκο συναίσθημα. Σε έναν κόσμο όπου τα φώτα πέφτουν στη μαμά, ας δώσουμε ένα χέρι βοηθείας και στον μπαμπά!
Το να γίνει ένας άνδρας πατέρας δεν είναι πάντα απλή υπόθεση ή τουλάχιστον δεν είναι τόσο απλή όσο πιστεύεται. Συχνά υποτιμώνται τα άγχη και οι φόβοι του πατέρα ή τείνουμε να πιστεύουμε ότι μόνο η μητρότητα είναι δύσκολη. Κι όμως, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πολύ περισσότερο όμως με τη γέννηση του μωρού, οι νέοι μπαμπάδες έχουν πολλές απορίες που συχνά δεν λύνουν, με αποτέλεσμα να τα παρατάνε και να αφήνουν τα πάντα στη μητέρα. Οι αγωνίες των μπαμπάδων είναι συχνά παρόμοιες με αυτές των νέων μαμάδων: «Θα είμαι καλός πατέρας; Μπορώ να τα βγάλω πέρα με τις ευθύνες; Πώς θα είναι η ζωή μου τώρα πια;». Μέσα σε αυτή τους την αγωνία και τα ερωτηματικά, συχνά χάνουν πολύτιμες στιγμές με το μωρό τους και ειδικά τους πρώτους μήνες που είναι μια μοναδική εμπειρία και για τους δύο γονείς, παρά τις δυσκολίες. Θέλοντας να στηρίξουμε την προσπάθεια των νέων μπαμπάδων αναγνωρίζοντας τη σημασία του πατέρα για την οικογένεια, δίνουμε μερικές χρήσιμες οδηγίες στους απανταχού νέους μπαμπάδες, που θα κάνουν τα πρώτα τους βήματα στην πατρότητα πιο απλά και εύληπτα!
ΧΩΡΟΣ ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΜΠΑΜΠΑ!
Πολύ συχνά οι νέοι μπαμπάδες μπερδεύονται με τα αυτονόητα, γιατί τα στερεότυπα προσδοκιών που έχουν δημιουργηθεί για τον πατρικό ρόλο είναι τέτοια που δεν τους επιτρέπουν να εκφράσουν αυτό που πραγματικά νιώθουν. Ο ρόλος του πατέρα τον θέλει να είναι ο κουβαλητής, ο λογικός, ο καθόλου συναισθηματικός στυλοβάτης του σπιτιού, που δεν «σπάει» και δεν ασχολείται με τα παιδιά και το νοικοκυριό. Αυτός ο ρόλος κούρασε τους άνδρες που σήμερα διαπιστώνουν ότι θέλουν κάτι άλλο, έναν ενεργό ρόλο που θα τους προσφέρει περισσότερα συναισθηματικά οφέλη και φυσικά αναζητούν τρόπους να δεθούν πραγματικά με τα παιδιά τους. Και φυσικά ήρθε η ώρα οι μαμάδες να τους αφήσουν χώρο για όλα αυτά, στον νέο μπαμπά, χωρίς κριτική!
ΠΩΣ ΝΑ ΔΕΘΕΙΤΕ ΜΕ ΤΟ ΜΩΡΟ ΣΑΣ!
Απλές οδηγίες για να δεθείτε με το μωρό σας, το νέο μέλος της οικογένειας που ζητά την προσοχή σας.
- Ενεργοποιηθείτε από νωρίς. Το να μπείτε στο πετσί του ρόλου σας μπορεί να ξεκινήσει πριν γεννηθεί το μωρό. Συμμετέχετε στα μαθήματα ανώδυνου τοκετού, συνοδέψτε τη σύζυγο στο γιατρό, διαβάστε τα ίδια βιβλία, παρατηρήστε τις φάσεις της εγκυμοσύνης και μάθετε πώς μεγαλώνει το έμβρυο, μιλήστε του για να συνηθίσει τη φωνή σας. Ακόμη όμως κι αν η εγκυμοσύνη σάς φοβίζει, μόλις γεννηθεί το μωρό μην αφήσετε το χρόνο να περνά. Εκείνο θα ξεσηκώνει τον κόσμο με τις φωνές του γιατί θα πεινάει το βράδυ, εσείς όμως δεν πρέπει να περιμένετε από τη μαμά να τα κάνει όλα. Επιπλέον, όσο πιο ενεργός μπαμπάς είστε, τόσο λιγότερο ξεκομμένος θα νιώθετε.
- Μην ανταγωνίζεστε τη μαμά. Συχνά οι μπαμπάδες, βλέποντας πόσο ευκολότερο είναι για τη μητέρα να δεθεί με το μωρό (εγκυμοσύνη, θηλασμός, φυσικός δεσμός μητέρας-παιδιού) ζηλεύουν ή νιώθουν ότι τρέχουν σε αγώνα δρόμου συναγωνιζόμενοι τη μητέρα. Δεν χρειάζεται να υποβάλλετε τον εαυτό σας σε αυτή τη δοκιμασία. Ο ρόλος του μπαμπά είναι διαφορετικός και εξίσου σημαντικός. Είστε εκεί για να στηρίξετε τη σύντροφό σας και να γνωρίσετε το μωρό σας. Φυσικά για ένα νεογέννητο η πρώτη ουσιαστική επαφή είναι αναπόφευκτα με τη μητέρα. Ο δικός σας ρόλος είναι να του εκφράζετε με τον τρόπο σας την αγάπη σας. Η σχέση μητέρας-παιδιού θεωρείται δεδομένη, όμως η σχέση πατέρα-παιδιού επειδή έρχεται με τον καιρό είναι πιο βαθιά.
- Μην αντιμετωπίζετε ανταγωνιστικά το θηλασμό! Εάν η σύζυγός σας θηλάζει, σίγουρα αυτή η διαδικασία σας αφήνει άφωνους και ανήμπορους να κάνετε κάτι, εκτός από το να παρακολουθείτε και να ζηλεύετε λίγο. Δεν υπάρχει λόγος να νιώθετε έτσι. Εκλογικεύστε το: εάν η μητέρα δεν ταΐσει το μωρό, δεν θα επιβιώσει! Μη βιάζεστε, λοιπόν, να δώσετε μπιμπερό στο μωρό για να συμμετέχετε στο τάισμα. Υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα να κάνετε!
- Δώστε χρόνο στον εαυτό σας και φανείτε υπομονετικοί. Θυμηθείτε πώς ήταν όταν πιάσατε την πρώτη σας δουλειά ή όταν πρωτομπήκατε στο πανεπιστήμιο. Σίγουρα χρειαστήκατε λίγο χρόνο για να συνηθίσετε. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και με το μωρό σας, ειδικά το πρώτο τρίμηνο μετά τη γέννησή του. Ο δεσμός του μπαμπά με το μωρό δεν θα ενεργοποιηθεί από τη μια μέρα στην άλλη και φυσικά όχι χωρίς να λάβετε μέρος σε δύσκολα θέματα όπως το τάισμα, το μπάνιο κ.ά. Το ελαφρυντικό πολλών νέων μπαμπάδων είναι ότι οι ίδιοι ανατράφηκαν από πατεράδες που είχαν τελείως διαφορετική φιλοσοφία για την πατρότητα. Συνήθως οι παλιοί μπαμπάδες δεν ήταν τρυφεροί ή δεν ανακατεύονταν με το μωρό από φόβο μήπως κάνουν κακό στον ανδρισμό τους, επομένως οι γιοι τους πρέπει να πάνε κόντρα σε αυτό το πρότυπο και να μάθουν από την αρχή ότι δεν είναι λιγότερο άνδρες εάν αγκαλιάσουν το παιδί και το κοιμίσουν ή εάν το κάνουν μπάνιο. Εάν κι εσείς ανατραφήκατε με αυτά τα πρότυπα και θέλετε να τα αποτινάξετε, δώστε στον εαυτό σας το χρόνο να συνηθίσει στην ιδέα ότι παραμένετε άνδρας αλλάζοντας πάνες, χωρίς να απογοητεύεστε ή να τα παρατάτε με την πρώτη δυσκολία.
- Ασχοληθείτε ενεργά με τα καθημερινά πράγματα του μωρού. Ακόμη κι αν η σύντροφός σας έχει αντιρρήσεις, μην το παίρνετε προσωπικά. Όπως οι άνδρες έτσι και οι γυναίκες έχουν γαλουχηθεί με το στερεότυπο ότι οι άντρες δεν πρέπει να ανακατεύονται με τα μωρά γι’ αυτό και κριτικάρουν ή ισχυρίζονται ότι δεν ξέρετε τι πρέπει να κάνετε. Δείξτε της ότι μπορείτε να τα καταφέρετε. Για ένα νεογέννητο η φυσική επαφή με τα χέρια σας είναι πολύ σημαντική, αφού η αφή είναι ένας τρόπος για νιώσει ασφάλεια. Το να κάνετε μπάνιο το μωρό, να το κοιμίσετε, να του κάνετε μασάζ, να του διαβάσετε, να το ταΐσετε είναι τρόποι που σας βοηθούν να μάθετε το μωρό σας, να δεθείτε μαζί του και να γνωριστείτε. Το μωρό αναγνωρίζει τη φωνή σας και σιγά σιγά θα αναγνωρίζει το πρόσωπό σας αλλά και το άγγιγμά σας. Το να κάνετε ό,τι θα έκανε και η μαμά, θα απαλύνει τους φόβους σας ότι είναι εύθραυστο αλλά και τα άγχη σας για το πώς θα είστε καλός πατέρας.
- Επικοινωνήστε με τη σύντροφό σας. Ο πρώτος καιρός με το μωρό στο σπίτι είναι συνήθως δύσκολος και επίπονος. Να ένα τυπικό σενάριο: όλο το βράδυ η μαμά και ο μπαμπάς ξενύχτησαν γιατί το μωρό έκλαιγε και ήθελε να φάει. Το πρωί διαπιστώνουν ότι τελείωσε η σκόνη για το γάλα του. Ο μπαμπάς πάει να αγοράσει, αλλά για κακή του τύχη πρέπει να πάει σε τρία διαφορετικά σουπερμάρκετ για να τη βρει. Επιστρέφοντας στο σπίτι η μαμά είναι θυμωμένη γιατί ο μπαμπάς την εγκατέλειψε για τόσες ώρες! Στην περίοδο της λοχείας οι μαμάδες και οι μπαμπάδες έχουν τελείως διαφορετική αντίληψη για το τι είναι βοήθεια και τι είναι κοπάνα από τις ευθύνες. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό οι σύζυγοι να συζητούν σε καθημερινή βάση για το ρόλο και τις ανάγκες τους. Ακόμη και αν οι αξιώσεις της μαμάς σάς φαίνονται παράλογες, οφείλετε να δείξετε κατανόηση. Όσο λιγότερο διαφωνείτε, άλλωστε, τόσο περισσότερο καιρό θα αφιερώνετε στο μωρό σας, για να δεθείτε.
- Βγείτε βόλτα με το μάρσιπο. Το να έχετε το μωρό σας κατάστηθα και να κάνετε τη βόλτα σας ή τα ψώνια σας είναι ο πιο μοντέρνος αλλά και ο πιο ωραίος τρόπος για να δεθείτε με το μωρό. Από τον Σάκη Ρουβά και τον Γιάννη Αϊβάζη μέχρι τις διασημότητες του εξωτερικού, οι μπαμπάδες ανακάλυψαν το μάρσιπο αλλά και το πόσο κοντά μπορούν να νιώσουν με το μωρό τους.
- Μη φοβάστε να μείνετε μόνος με το μωρό σας. Δώστε άδεια στη μαμά και μείνετε μόνος με το μικρό σας πλασματάκι. Θα νιώσετε διαφορετικά χωρίς το δίχτυ ασφαλείας της μαμάς αλλά θα έχετε την ευκαιρία ως μπαμπάς να το γνωρίσετε καλύτερα!
- Μιλήστε με άλλους μπαμπάδες. Είναι σημαντικό να μοιράζεστε την εμπειρία σας με ανθρώπους που σας κατανοούν, γιατί βρίσκονται στην ίδια θέση με εσάς. Θα βρείτε μπαμπάδες στα πάρκα, στα μαγαζιά, κάποιοι είναι ήδη φίλοι σας. Διοργανώστε μια βραδιά για μωρά και μπαμπάδες στέλνοντας τις μαμάδες σινεμά και μιλήστε μεταξύ σας ελεύθερα για ό,τι σας συμβαίνει χωρίς την παρουσία των γυναικών. Έτσι, θα μάθετε περισσότερα για το πώς να δεθείτε με το μωρό σας μέσα και από την εμπειρία τρίτων!
ΠΕΡΙ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ
Κάθε άνδρας έχει έναν δικό του τρόπο για να βλέπει την πατρότητα. Ο χαρακτήρας του, τα βιώματά του, η σύντροφός του παίζουν σημαντικό ρόλο στο πώς δένεται με το παιδί του και πόσο συμμετέχει στην ανατροφή του. Το ζήτημα είναι να νιώσουν οι μπαμπάδες ότι είναι απαραίτητοι για υγιή και ισορροπημένα παιδιά, αρκεί να είναι παρόντες και να μη φοβούνται να ασχοληθούν ενεργά. Ακούστε τις ανάγκες του μπαμπά και μπείτε στο παιχνίδι!
ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΤΟΥ... ΜΠΑΜΠΑ!
Κι όμως και ο μπαμπάς μπορεί να πάθε επιλόχειο κατάθλιψη! Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό Pediatrics, 1 στους 10 μπαμπάδες σε ένα δείγμα 5.000 οικογενειών βίωνε συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης. Τα ευρήματα της έρευνας έρχονται να προκαλέσουν τη θεωρία ότι η επιλόχειος κατάθλιψη προκαλείται κυρίως από τις ορμονικές αλλαγές στη γυναίκα, που ακολουθούν έναν τοκετό, και υποδεικνύουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί από εξωγενείς παράγοντες, όπως η έλλειψη ύπνου, τα οικονομικά προβλήματα, η ένταση στο ζευγάρι. Οι άνδρες με επιλόχειο κατάθλιψη παρουσίαζαν συμπτώματα όπως ευερεθιστότητα, θυμό, επιθετικότητα. Επομένως, εάν νιώθετε ότι η πατρότητα σας καταβάλλει, μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού.
ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΜΠΑΜΠΑΔΕΣ;
Ο Κ. είναι νέος μπαμπάς. Το μωρό του, ένα όμορφο κοριτσάκι 6 μηνών τώρα, είναι το κέντρο του σύμπαντος! «Όταν γεννήθηκε η κόρη μου την ερωτεύτηκα ακαριαία, όμως στο βάθος υπήρχε ένας φόβος ότι τώρα έχω πολύ μεγάλη ευθύνη να παρέχω σε αυτό το μικρό πλάσμα τα πάντα. Πρέπει να αναγνωρίσω ότι οι γυναίκες με την εγκυμοσύνη περνούν τα πάνδεινα. Είναι μεγάλη υπόθεση! Εμείς οι άνδρες νιώθουμε τόσο μικροί και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε μπροστά σε ένα τέτοιο θαύμα. Όταν φέραμε το μωρό στο σπίτι στην αρχή ήμουν αμήχανος. Η μικρή ξυπνούσε τα βράδια, η κούραση ήταν πολλή, η σύζυγος εξαντλημένη και εγώ δεν ήξερα τι να κάνω. Κανείς δεν μου είχε πει πώς πρέπει να τα βγάλω πέρα. Αποφάσισα να δράσω. Ένα μεσημέρι που η μικρή κοιμόταν κάθισα κάτω με τη γυναίκα μου και τα είπαμε. Αποφασίσαμε να μοιράσουμε τα καθήκοντα. Εγώ θα έκανα μπάνιο τη μικρή και η μαμά θα την τάιζε. Ανέλαβα τα ψώνια και το καθάρισμα για τον πρώτο καιρό και έπεισα τη γυναίκα μου να μου την αφήνει τα πρωινά του Σαββάτου που δεν δούλευα για να πηγαίνει και κείνη να ξεσκάσει. Αν δεν είχαμε συζητήσει, ακόμα θα απορούσα! Η επαφή με το μωρό μας μου έκανε πολύ καλό. Ένιωσα για πρώτη φορά χρήσιμος μπαμπάς και τρελαινόμουν να το βλέπω να χαμογελά! Αυτό είναι τελικά η πατρότητα: να μοιράζεσαι, να συμμετέχεις και όχι μόνο να δουλεύεις για τα έξοδα».
Ο δεσμός πατέρα-παιδιού «δημιουργείται» με το πέρασμα του χρόνου, γι’ αυτό και είναι βαθύτερος!
Με τη συνεργασία της ψυχοθεραπεύτριας-οικογενειακής συμβούλου, Χαράς Παπασαράντη.