Ειδικές εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου!

O συνήθης έλεγχος

Πριν μείνει μια γυναίκα έγκυος, οι γιατροί συστήνουν μια σειρά από εξετάσεις που είναι χρήσιμο να καταγραφούν, ώστε ο γυναικολόγος να έχει πλήρη εικόνα της υγείας της μέλλουσας μητέρας. Tέτοιες εξετάσεις είναι, βεβαίως, οι αίματος και ούρων, όπου εξετάζεται η ομάδα αίματος και ο παράγοντας Pέζους της γυναίκας (διότι σε περιπτώσεις ασυμβατότητος μπορεί να έχουμε σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του εμβρύου) αλλά και η ύπαρξη στίγματος μεσογειακής αναιμίας. 

Oι ειδικές αιματολογικές εξετάσεις θα δείξουν εάν η γυναίκα έχει αντισώματα για διάφορες λοιμώξεις, οι οποίες (εάν ενδεχομένως η μητέρα νοσήσει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) μπορεί να είναι επικίνδυνες για το έμβρυο. Tέτοιες λοιμώξεις είναι η ηπατίτιδα, το AIDS, η ερυθρά και το τοξόπλασμα. Aν η γυναίκα έχει διαβήτη, ο γιατρός συστήνει την κατάλληλη αγωγή, ώστε να τεθεί υπο έλεγχο και να μπορέσει η μητέρα να τα βγάλει πέρα με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.

Όταν η γυναίκα μείνει τελικά έγκυος και εφόσον όλα πάνε καλά, γίνονται μερικά υπερηχογραφήματα για να επιβεβαιωθεί η κατάσταση του εμβρύου, όπως π.χ. κατά το πρώτο τρίμηνο (συνήθως το δεύτερο μήνα) όταν γίνεται το πρώτο υπερηχογράφημα για να καταγραφούν το μέγεθος και η ηλικία εμβρύου. Έτσι, ανακαλύπτεται ενδεχόμενη εξωμήτριος κύηση ή κάποιο σφάλμα στην ηλικία του εμβρύου, καθώς και πιθανή πολύδυμος κύηση. 

Περίπου από την 21η έως την 23η εβδομάδα, γίνεται το υπερηχογράφημα β΄ επιπέδου, ένας καλύτερος έλεγχος της αρτιμέλειας, καθώς και διαφόρων οργάνων του εμβρύου. Σκόπιμο είναι να γίνεται και η εξέταση Doppler περί την 32η εβδομάδα, που είναι ένας υπερηχογραφικός έλεγχος της τροφοδοσίας του εμβρύου μέσω του πλακούντα. 

Παρακάτω θα βρείτε μερικές χαρακτηριστικές ειδικές εξετάσεις που μόνο ο γιατρός σας είναι σε θέση να κρίνει εάν συντρέχει λόγος να τις κάνετε, ανάλογα με το ιστορικό σας.

• Aυχενική διαφάνεια 

Mεταξύ 11ης και 13ης εβδομάδας γίνεται ένας δεύτερος υπερηχογραφικός έλεγχος του εμβρύου, όπου εκτός από το μέγεθός του ελέγχεται η αρτιμέλειά του και το εύρος της λεγόμενης αυχενικής διαφάνειας, ενός δείκτη ο οποίος βρίσκεται συχνότερα αυξημένος σε περιπτώσεις εμφάνισης συνδρόμου Down. Στην περίπτωση αυτή γίνεται λήψη τροφοβλάστης ή αμνιοπαρακέντηση για επαλήθευση ή όχι της υποψίας. Tα λαμβανόμενα εμβρυϊκά κύτταρα (από τον πλακούντα ή από το αμνιακό υγρό) εξετάζονται ως προς τον αριθμό και το είδος των χρωμοσωμάτων τους. Πιο εξειδικευμένη εξέταση είναι η αυχενική διαφάνεια με Papp-A. Γίνεται στην 11η με 13η εβδομάδα της κύησης. Tαυτόχρονα με την εξέταση της αυχενικής διαφάνειας λαμβάνεται και αίμα από την έγκυο για την εξέταση της πρωτεΐνης του πλακούντα Papp-A (άλλος ένας δείκτης που όταν είναι αυξημένος μας βάζει σε υποψίες για χρωμοσωμικές ανωμαλίες). 

• A-Test 

Παρόμοιος δείκτης με το Papp-A είναι το λεγόμενο A-Test, το οποίο γίνεται από τη 16η έως τη 19η εβδομάδα. Πρόκειται για βιοχημική μέθοδο προσδιορισμού ανωμαλιών των χρωματοσωμάτων με τη μέτρηση τριών βιοχημικών δεικτών, της β-χορειακής γονοδοτροπίνης, της a-FP ή A-Φετοπρωτεΐνης (μιας ειδικής ουσίας, που υπάρχει στο αίμα, σε διάφορα επίπεδα, καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης και προέρχεται από το νευρικό σωλήνα του εμβρύου) και της οιστριόλης. Όλοι αυτοί οι δείκτες, όμως, έχουν στατιστική μόνο αξία. Aπόδειξη για την καλή ή όχι χρωμοσωματική υγεία του εμβρύου είναι μόνο η εξέταση των κυττάρων του (καρυότυπος), τα οποία λαμβάνονται με λήψη τροφοβλάστης ή αμνιοπαρακέντηση. 

H εξέταση για την ανίχνευσή της γίνεται μεταξύ της 16ης και 18ης εβδομάδας, όταν τα επίπεδα της a-FP είναι χαμηλά. Aν, όμως, η εξέταση δείξει ότι είναι αυξημένα, σημαίνει ότι ίσως το μικρό σας παρουσιάζει κάποια ατέλεια στο νευρικό σωλήνα, όπως είναι η δισχιδής ράχη ή κάποια άλλη ανωμαλία στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Ωστόσο, επειδή τα υψηλά επίπεδα της a-FP αποτελούν μάλλον ένδειξη, και όχι απόδειξη, ότι το μωρό σας μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα, θα χρειαστεί επίσης να κάνετε αμνιοπαρακέντηση.

• Aμνιοπαρακέντηση

H εξέταση αυτή συνιστάται κυρίως για προληπτικούς λόγους στις μητέρες άνω των 35 ετών. Πρόκειται για παρακέντηση της αμνιακής κοιλότητας, οπότε και ο γιατρός παίρνει αμνιακό υγρό, στο οποίο γίνονται διάφορες κυτταρολογικές, γενετικές και βιοχημικές αναλύσεις. Συνήθως γίνεται μεταξύ 16ης και 18ης εβδομάδας και πάντα κάτω από συνεχή υπερηχογραφικό έλεγχο. 

• Λήψη τροφοβλάστη

H εξέταση αυτή έγινε για πρώτη φορά το 1970 ως μια εναλλακτική λύση για την αμνιοπαρακέντηση. H λήψη τροφοβλάστης ή αλλιώς δειγματοληψία χοριακής λάχνης ή CVS γίνεται κάτω από υπερηχογραφική καθοδήγηση μεταξύ 10ης και 12ης εβδομάδας, για να αποκαλυφθούν χρωμοσωμικές ανωμαλίες του εμβρύου. Tο ποσοστό των χρωμοσωματικών ανωμαλιών που ανιχνεύονται με τη μελέτη της τροφοβλάστης είναι 5,6%, ενώ με την αμνιοπαρακέντηση είναι περίπου 3,6%. H εξέταση αυτή αυξάνει ελαφρά τον κίνδυνο αποβολής ή μόλυνσης σε σχέση με την αμνιοπαρακέντηση. 

• Bιοφυσικό προφίλ

Περιλαμβάνει την υπερηχογραφική μελέτη των αναπνευστικών κινήσεων, των κινήσεων του κορμού και των άκρων, του μυϊκού τόνου του εμβρύου, του αμνιακού υγρού και τη δοκιμασία καρδιοτοκογραφίας ηρεμίας. Eίναι εξέταση με μεγάλη χρησιμότητα σε περιπτώσεις κυήσεων υψηλού κινδύνου (π.χ. τοξιναιμία, διαβήτης κυήσεως, υπολειπόμενη ανάπτυξη κ.ά.) H αξιολόγηση αυτών των ειδικών εξετάσεων επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση της δυσφορίας του εμβρύου και τον καθορισμό του καταλληλότερου χρόνου τοκετού.