Tι είναι η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία δεν εμφανίζεται κατά τους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης. Θα ανησυχήσετε άδικα, λοιπόν, εάν τον πρώτο καιρό παρατηρήσετε υψηλή πίεση. Συνήθως, η πάθηση εκδηλώνεται μετά την 20ή εβδομάδα (5ος μήνας) της κύησης και συχνότερα τις τελευταίες εβδομάδες, δηλαδή από την 32η (8ος μήνας) και έπειτα.

Πολλές μέλλουσες μαμάδες και μόνο στο άκουσμα της λέξης «προεκλαμψία» ταράζονται! Πόσες, όμως, από εσάς γνωρίζουν πραγματικά τι εστί προεκλαμψία; Πρόκειται για μία πάθηση που, αν και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν απολύτως, μέχρι σήμερα, γιατί εκδηλώνεται, εμφανίζεται στο 15% των εγκύων. Σύμφωνα με τους γιατρούς, είναι η νόσος των… θεωριών, κι αυτό διότι υπάρχουν ακόμη πολλές θεωρίες για το λόγο της ύπαρξής της. Μπορεί να είναι κληρονομική νόσος ή να οφείλεται σε νοσολογικούς και νεφρικούς παράγοντες. Ως προεκλαμψία ορίζεται μία τριάδα συμπτωμάτων: η υπέρταση, το οίδημα (πρήξιμο προσώπου και άκρων) και η πρωτεϊνουρία (ύπαρξη λευκωματίνων, δηλαδή, πρωτεϊνών στα ούρα). Εάν έχετε μόνο υψηλή πίεση, δεν είναι απαραίτητο ότι πάσχετε από προεκλαμψία• πρέπει να παρουσιάσετε και τα τρία συμπτώματα. Η προεκλαμψία είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη σε γυναίκες που πρόκειται να φέρουν στον κόσμο στο πρώτο τους παιδί, έχουν ηλικία 20-35 ετών ή κυοφορούν περισσότερα έμβρυα από ένα (πολλαπλή κύηση). Επίσης, προσβάλλει συνηθέστερα γυναίκες της μαύρης φυλής, αυτές που πάσχουν από διαβήτη, χρόνια υπέρταση, νεφρική νόσο και εκείνες που έχουν «μήλη κύηση». Μήλη κύηση υπάρχει όταν το έμβρυο δεν αναπτύσσεται σωστά στη μήτρα της γυναίκας και κάνουν την εμφάνισή τους κύστες. Στους προδιαθεσικούς παράγοντες περιλαμβάνονται το υδράμνειο, όταν δηλαδή το αμνιακό υγρό είναι περισσότερο από το φυσιολογικό και το χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της πάθησης μπορεί να παίξει και η διατροφή της εγκύου. Με την υπερ-κατανάλωση λιπαρών τροφών εναποτίθενται χοληστερινικές πλάκες στη νεφρική αρτηρία, με συνέπεια την ελάττωση της αιμάτωσης των νεφρών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει νεφρική νόσο και αυτή με τη σειρά της υπέρταση.

Βασικές κατηγορίες

Υπάρχουν δύο κατηγορίες προεκλαμψίας. Αυτή που είναι ελαφριάς μορφής και συνοδεύεται από αρτηριακή πίεση, όχι πολύ υψηλή, και εκείνη που είναι βαριάς μορφής. Εάν η αρτηριακή σας πίεση υπερβαίνει τους 16 βαθμούς, έχετε υψηλή πρωτεϊνουρία (μεγαλύτερη από 5 mg το 24ωρο), καθώς και ολιγουρία (όχι πολλά ούρα), τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι πάσχετε από βαριάς μορφής προεκλαμψία και πρέπει να εισαχθείτε στο μαιευτήριο για παρακολούθηση. Παράλληλα, εάν έχετε οπτικές διαταραχές, βλέπετε δηλαδή αστεράκια ή κάποια πράγματα θολά, νιώθετε πόνους στο επιγάστριο (στο πάνω μέρος της κοιλιάς) και παρατηρείται πτώση των αιμοπεταλίων σας (μικρά κύτταρα που παίζουν ρόλο στην πήξη του αίματος), η κατάστασή σας θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρή. Στην περίπτωση, λοιπόν, που δείτε τα ούλα σας να βγάζουν λίγο αιματάκι ή πονάτε κάπως και καταλάβετε ότι αιμορραγείτε από το στομάχι, πρέπει να εισαχθείτε σε νοσοκομείο

Μια άλλη πάθηση είναι το σύνδρομο HELLP, το οποίο χαρακτηρίζεται από αιμολυτική αναιμία, ανεβασμένα ένζυμα στο συκώτι και χαμηλά αιμοπετάλια. Δυστυχώς, μία στις δέκα γυναίκες που πάσχει από βαριά προεκλαμψία παθαίνει το σύνδρομο HELLP, για την εμφάνιση του οποίου δεν είναι απαραίτητη η υψηλή αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, τίποτα από τα παραπάνω δεν θα σας συμβεί, εάν δεν αγνοήσετε τα πρώτα συμπτώματα, όπως είναι η αρτηριακή πίεση, η ολιγουρία, το πρήξιμο μελών του σώματος και οι οπτικές διαταραχές. Επαναλαμβάνουμε την εξής συμβουλή: με το που θα παρατηρήσετε κάποιο απ’ αυτά τα συμπτώματα, ενημερώστε το γιατρό σας. Η πρόληψη αποτελεί πάντοτε την πιο επιτυχημένη θεραπεία!

Αντιμετώπιση

Καθώς οι γιατροί δεν γνωρίζουν την αιτιολογία της πάθησης, δεν μπορούν να συμβουλεύσουν τις εγκύους για προληπτικά μέτρα, ώστε να μη βρεθούν σε αυτή τη δυσάρεστη αλλά και επικίνδυνη κατάσταση. Υπάρχουν, όμως, θεραπευτικά μέτρα, το βασικότερο εκ των οποίων είναι η κατάκλιση και η ηρεμία.

Περαιτέρω εξετάσεις…

Παράλληλα θα υποβληθείτε και σε άλλες εξετάσεις για να διαπιστωθεί σε τι κατάσταση βρίσκεται το έμβρυο που κυοφορείτε. Δύο είναι οι βασικότερες εξετάσεις:  το NST (non stress test) και το βιοφυσικό προφίλ. 

• Non stress test

Η εξέταση γίνεται με τον καρδιοτοκογράφο. Θα ξαπλώσετε και θα σας τοποθετήσουν τις δύο κεφαλές του μηχανήματος στην κοιλιά. Η μία κεφαλή είναι μικρόφωνο και «ακούει» το ρυθμό των χτύπων της καρδιάς του εμβρύου. Η δεύτερη «αντιλαμβάνεται» τις συσπάσεις της μήτρας σας. Τα αποτελέσματα καταγράφονται σε ένα χαρτί, όπως αυτό του καρδιογραφήματος. 

• Βιοφυσικό προφίλ

Είναι ένα είδος υπερηχογραφήματος. Με αυτήν τη μέθοδο ο γιατρός παρακολουθεί για αρκετή ώρα το μωρό σας. Παρατηρεί εάν κινείται ή κάθεται χωρίς την παραμικρή ζωντάνια. Στην περίπτωση που κοιμάται, ο γιατρός θα χτυπήσει ελαφρώς την κοιλιά σας για να το ξυπνήσει και να δει πώς θα αντιδράσει. Στη συνέχεια παρατηρεί τις αναπνευστικές του κινήσεις. Εάν παρουσιάζει αναπνευστικό πρόβλημα, ενδέχεται να σας χορηγηθούν κορτικοειδή φάρμακα, τα οποία βοηθούν στην ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου. Τα φάρμακα, όμως, πρέπει να σας δοθούν με προσοχή, διότι υπάρχει κίνδυνος να σας ανεβάσουν την αρτηριακή πίεση.

Αξίζει να διαβάσετε:

«Οι πρώτοι 18 μήνες του μωρού σας», Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ

Καθημερινές αλλαγές συνηθειών, αντιδράσεων και ικανοτήτων του μωρού. Έγκυρες συμβουλές και προτάσεις, που θα σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε και να χαρείτε την πιο συναρπαστική εποχή της ζωής του μωρού.

Με τη συνεργασία του μαιευτήρα-γυναικολόγου, Νίκου Μουρελάτου