Τα οφέλη του μακροχρόνιου θηλασμού.

Ξέρετε ποιοί είναι οι 10 λόγοι, που κάνουν ανεκτίμητο τον μητρικό θηλασμό;

Οι κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας,είναι σαφείς & ξεκάθαρες. «Τα βρέφη συνιστάται να θηλάζουν αποκλειστικά για έξι μήνες, έπειτα να δοκιμάζουν στερεές τροφές, συνεχίζοντας παράλληλα το θηλασμό για τουλάχιστον ένα χρόνο, ή για όσο χρονικό διάστημα επιθυμούν μητέρα & παιδί».

Αυτό ξεκαθαρίζει τυχόν ανακρίβιες, σχετικά με τα οφέλη του μακροχρόνιου θηλασμού & βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Θα προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα & θα βοηθήσουμε τις μέλλουσες μητέρες , παραθέτοντας πληροφορίες για τους δέκα λόγους που ο  μητρικός θηλασμός, συνεχίζει να είναι ανεκτίμητος &  αναντικατάστατος για ένα παιδί άνω των έξι μηνών.

1.Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες της ζωής του μωρού προστατεύει ακόμα περισσότερο μητέρα &  παιδί από χρόνια σωματικά και ψυχικά νοσήματα.

Όλες οι ευεργετικές επιδράσεις του μητρικού θηλασμού είναι δοσοεξαρτώμενες. Πιο απλά, ένα παιδί που θήλασε για 12 μήνες έχει μικρότερο κίνδυνο να πάθει σακχαρώδη διαβήτη σε σχέση με ένα άλλο που θήλασε για 6 μήνες. Μια μητέρα που θηλάζει το δύο χρονών κοριτσάκι της, προστατεύεται πληρέστερα από τον καρκίνο του μαστού, σε σύγκριση με εκείνη που σταμάτησε τη γαλουχία στους έξι μήνες. Το ίδιο ισχύει για το δείκτη νοημοσύνης του παιδιού, για την παχυσαρκία, το άσθμα, τις αλλεργίες, τη δυσανεξία στη γλουτένη, την υγεία των δοντιών & πολλές άλλες ασθένειες. 

2. O θηλασμός μετά τους έξι μήνες συμβάλλει σημαντικά στη θρέψη του παιδιού.

Ο θηλασμός κατά το δεύτερο χρόνο, προσφέρει στο παιδί, μεταξύ άλλων, το 30% της απαιτούμενης ενέργειας που χρειάζεται ο παιδικός οργανισμός, το 45% των πρωτεινών, το 35% του  ασβεστίου, το 75% των αναγκών σε βιταμίνη Α, το 95% της βιταμίνης Β12 και το 60% της αναγκαίας ποσότητας βιταμίνης C.

Το γάλα της μαμάς γίνεται σταδιακά λιγότερο σε ποσότητα αλλά πιο παχύ & χορταστικό. Είναι πολύ πλούσιο σε ωφέλιμα λιπαρά, ουσίες απαραίτητες για τη ραγδαία ανάπτυξη του εγκεφάλου κατά τη νηπιακή ηλικία. Περιέχει κατά μέσο όρο 50% περισσότερο λίπος, όταν τα επεξεργασμένα γάλατα αγελάδας για βρέφη αντίστοιχης ηλικίας, περιέχουν  κορεσμένα λιπαρά σε συγκέντρωση έως  3%.

Το μωρό μετά τους έξι μήνες χρειάζεται να γνωρίσει σταδιακά τις στερεές τροφές. Ο θηλασμός δεν αντικαθιστά, το φαγητό του μωρού, αλλά το συμπληρώνει.

Πολλοί γονείς δεν κατανοούν ότι ο απογαλακτισμός δεν σημαίνει αποθηλασμό, αλλά σταδιακή αύξηση της πρόσληψης τροφών πέραν των γαλακτοκομικών, με σταδιακή μείωση της πρόσληψης μητρικού γάλακτος.

Το ξένο γάλα δεύτερης βρεφικής ηλικίας δεν είναι καθόλου απαραίτητο για το εννέα μηνών βρέφος που τρώει κατά τη διάρκεια της ημέρας κρεατάκι, πατατούλα & μπρόκολο, θηλάζοντας τις υπόλοιπες ώρες.

«Μα είναι μέρες που ο ενός έτους Άκης θηλάζει συνέχεια, χωρίς να τρώει τίποτα.Είναι φυσιολογικό αυτό;» διερωτάται μία μητέρα.

Ναι, είναι  φυσιολογικό. Κάθε γονιός που έχει εμπειρία από βρέφη & νήπια, γνωρίζει ότι η όρεξή τους δεν είναι καθόλου σταθερή, ότι συχνά επιστρέφουν στο γάλα, είτε είναι μητρικό είτε ξένο, όποτε αρρωστήσουν, βγάλουν δοντάκια ή αισθανθούν άσχημα. Μετά από λίγες ημέρες, συνήθως τρώνε παραπάνω από το συνηθισμένο, αναπληρώνοντας τα γεύματα που έχασαν, κατά τη διάρκεια της αρρώστιας τους.

3. Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες συνεχίζει να χτίζει την άμυνα του παιδιού.

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ανώριμο, κατά τα πρώτα 3-4 χρόνια της ζωής των παιδιών. Το γάλα της μαμάς προσφέρει τις κατάλληλες ορμόνες, τα ένζυμα, τους αυξητικούς παράγοντες, τις αντιφλεγμονώδεις ουσίες, τα αντισώματα και τα λεμφοκύτταρα, για να συμπληρώσει την άμυνα του νηπίου ενάντια στις ασθένειες και να δώσει ώθηση στην ωρίμανσή του.

4. Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες προστατεύει άμεσα από τις λοιμώξεις της προσχολικής ηλικίας.

Το γάλα της μαμάς μετά τους πρώτους έξι μήνες, εμφανίζει αυξημένες ποσότητες από ένα ισχυρό ένζυμο, τη λυσοζύμη, η οποία καταστρέφει & σκοτώνει τα μικρόβια.

Ο θηλασμός αποτελεί σημαντική ασπίδα προστασίας για το νήπιο που πηγαίνει για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό ή για το παιδί που έρχεται συνεχώς σε επαφή με τα μικρόβια που φέρνουν στο σπίτι τα μεγαλύτερα αδερφάκια του.

 Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά που θηλάζουν μακροχρόνια, αρρωσταίνουν πολύ πιο σπάνια και λιγότερο σοβαρά, σε σχέση με άλλα συνομήλικά τους.Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η μητέρα που εκτίθεται στο ίδιο περιβάλλον, αντιδρά άμεσα παράγοντας αντισώματα, τα οποία και προσφέρει στο παιδί της μέσα από το γάλα της, προστατεύοντάς το με αυτό τον τρόπο.

5. Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες, προσφέρει άμεση συναισθηματική κάλυψη στο μικρό παιδί που ανοίγεται στον άγνωστο κόσμο.

Όλη η προσχολική ηλικία προχωράει με δυο βήματα μπροστά, ακολουθούμενα από ένα βήμα πίσω, προς την ασφάλεια του γνωστού και μικρού κόσμου της μαμάς και του σπιτιού. Κάθε φορά που ένα μικρό παιδί χτυπάει, έχει πυρετό, ή αλλάζει ξαφνικά περιβάλλον, αναστατώνεται και χρειάζεται μια άμεση επαναφορά στον γνωστό κόσμο της ασφάλειας. Το στήθος της μαμάς,  προσφέρει μια θαυμαστή φωλιά παρηγφοριάς.

Οι σύγχρονες δυτικές αντιλήψεις απαρνούνται αυτόν τον πολύ σημαντικό ρόλο του στήθους. Το παιδί που κλαίει πρέπει να «μάθει» να παρηγορείται μόνο του, να αφήνεται να κλαίει, να γίνει «ανεξάρτητο», με άλλα λόγια να απελπίζεται & να κλείνεται στον εαυτό του.

6. Ο θηλασμός μετά τους έξι πρώτους μήνες, κάνει πιο εύκολη την έναρξη των στερεών τροφών.

Η γεύση του μητρικού γάλακτος είναι διαφορετική, ανάλογα με τις τροφές που  κατανάλωσε η μητέρα. Αλλάζει από γεύμα σε γεύμα, από μέρα σε μέρα & από μήνα σε μήνα. Μέσω λοιπόν αυτής της φυσικής διαδικασίας, το παιδί μαθαίνει να δέχεται καινούργιες τροφές πιο εύκολα. Πριν ακόμη δοκιμάσει το πραγματικό σκόρδο, το μαιντανό & το βασιλικό, τα έχει ήδη γευτεί & τα έχει  συνηθίσει μέσα από το θηλασμό.

Ταυτόχρονα, επειδή η πράξη του θηλασμού αφήνει την πρωτοβουλία στο μωρό, σε αντίθεση με τη διατροφή με μπιμπερό, το παιδί που συνεχίζει να θηλάζει , έχει μάθει να «ακούει» τα ένστικτά του, την πείνα & τη δίψα του και να καθορίζει το ίδιο τις ανάγκες του σε τροφή. 

7. Ο θηλασμός μετά τους έξι μήνες δίνει ώθηση στην ψυχοκινητική ανάπτυξη του παιδιού.

Το γάλα της μαμάς μετά τους πρώτους έξι μήνες περιέχει σε αυξημένες ποσότητες χοληστερόλη, σεροτονίνη & ωφέλιμα λιπαρά.

Η χοληστερόλη αποτελεί απαραίτητο συστατικό του εγκεφάλου & δομικό υλικό στις μεμβράνες των νευρικών κυττάρων. Βρίσκεται στο ξένο γάλα αγελάδας σε πολύ μικρές ποσότητες. Η σεροτονίνη είναι η ορμόνη, που ως νευροδιαβιβαστής παίζει σπουδαίο ρόλο στην ωρίμανση του εγκεφάλου. Τυχόν έλλειψή της αυξάνει προβλήματα όπως η υπερκινητικότητα και η ελλειμματική προσοχή.

 Η σεροτονίνη, λείπει εντελώς από τα ξένα γάλατα δεύτερης & τρίτης βρεφικής ηλικίας. Τέλος, τα πολυακόρεστα λιπαρά, θεωρούνται βασικής σημασίας για τη νοημοσύνη.

Ακόμα και τα πολυακόρεστα λιπαρά, με τα οποία έχουν εμπλουτιστεί τα ξένα γάλατα τελευταίας γενιάς είναι αμφιλεγόμενο κατά πόσο είναι ίδια ποιοτικά με εκείνα του μητρικού γάλακτος, κατά πόσο φτάνουν στον εγκέφαλο και κατά πόσο ασκούν οποιαδήποτε θετική επίδραση.

Η πραγματικότητα είναι ότι κάθε επιπλέον μήνας μητρικού θηλασμού, αντανακλά θετικά στο δείκτη νοημοσύνης του μικρού παιδιού.

8. Ο μακροχρόνιος θηλασμός δημιουργεί παιδιά πιο ασφαλή & ανεξάρτητα σε βάθος χρόνου.

Η πρώιμη ανεξαρτητοποίηση των βρεφών, έχει μακροπρόθεσμα αρνητικό αντίκτυπο. Το παιδί κάτω των δύο ετών που αφήνεται να κλαίει & δεν το παίρνουν αγκαλιά για να μην το «κακομάθουν», έχει μια βασική ανάγκη, αυτήν της επαφής.

Αν η παροδική ανάγκη του ικανοποιηθεί, περνάει. Αν η ανάγκη του – να θηλάσει και να έχει τη μαμά κοντά του για παράδειγμα – δεν ικανοποιηθεί, χώνεται βαθιά στο υποσυνείδητο, υποβόσκει και κάποια στιγμή στη διάρκεια της παιδικής ή και εφηβικής ηλικίας εκδηλώνεται με παθολογικό τρόπο.

Προσπαθώντας να απομακρύνουμε όσο γίνεται το μωρό μας και να το πιέσουμε να γίνει ανεξάρτητο πριν εκείνο νιώσει έτοιμο, οδηγούμαστε στο αντίθετο αποτέλεσμα: δημιουργούμε ένα εξαρτημένο παιδί, με συναισθηματικές ανασφάλειες, με κενά & παλινδρομήσεις.

Αντίθετα, το νήπιο των δυόμιση ετών που καταφεύγει στο στήθος μετά τον παιδικό σταθμό και αποφασίζει εκείνο πότε θα σταματήσει το θηλασμό είναι πιο σίγουρο ότι θα γίνει ένα παιδί κοινωνικό, με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, ασφαλές και με αυτοπεποίθηση. 

9. Ο μακροχρόνιος θηλασμός προσφέρει ανείπωτη απόλαυση στη μητέρα & το παιδί.

Η μητέρα παίρνει ευχαρίστηση από το θηλασμό & αθροίζει εμπειρίες τόσο δυνατές που δύσκολα μπορεί να τις περιγράψει με λέξεις. Σύμφωνα με έρευνες αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που δίνουν οι μητέρες για την συνέχιση της γαλουχίας κατά τη νηπιακή ηλικία.

 Η απόλαυση της μητέρας δεν είναι κάτι κακό, αντιθέτως θα έπρεπε να προβάλλεται ως επιχείρημα υπέρ του θηλασμού. Δε γίνονται όλα μόνο για το καλό του παιδιού.

Η γυναίκα νιώθει πραγματικά ολοκληρωμένη & ο πατέρας τυχερός πλάι της. Το μικρό παρηγορεί τη μητέρα μέσα από το θηλασμό, στον ίδιο βαθμό. που η μητέρα παρηγορεί εκείνο.

Η γυναίκα νιώθει πιο δυνατή, αποκτά μεγαλύτερη υπομονή, γίνεται πιο δεκτική & πιο προσαρμόσιμη. Ο θηλασμός, τη βοηθά να αφουγκράζεται το νήπιό της & να επικοινωνεί βαθιά μαζί του.

10. O μακροχρόνιος θηλασμός δημιουργεί φαινόμενο ντόμινο, οδηγώντας άλλες οικογένειες, αλλά και τις νέες γενιές, στο θηλασμό.

Η γυναίκα που θηλάζει το πρώτο της παιδί, τείνει να θηλάσει το δεύτερο για περισσότερο καιρό, το τρίτο για ακόμα περισσότερο κλπ. Η αλλαγή στη νοοτροπία διαφημίζει τη γαλουχία και δίνει το παράδειγμα σε άλλες μητέρες, ώστε να επιλέξουν το θηλασμό, να ανταπεξέλθουν στις αρχικές δυσκολίες και να βιώσουν και αυτές το θαύμα της γαλουχίας και της παρατεταμένης γαλουχίας.

Τα μεγαλύτερα παιδιά που θηλάζουν εμποτίζονται γλυκά με την εμπειρία και δημιουργούν την επόμενη γενιά απόλυτα εξοικειωμένων με το θηλασμό γονιών.

Τα παραπάνω επιστημονικά δεδομένα παραμένουν άγνωστα στη μέση ελληνική οικογένεια, αλλά δυστυχώς και στο μεγαλύτερο κομμάτι των επαγγελματιών που ασχολούνται με μικρά παιδιά. Η ευθύνη ανήκει στην πολιτεία, στο σύστημα υγείας και τους φορείς του. Αν ένα κοριτσάκι δεκαπέντε μηνών μιλάει ήδη φτιάχνοντας μικρές προτάσεις, πολλοί θα αποδώσουν την εξυπνάδα του στο φύλο του, αρκετοί στα γονίδια από τους έξυπνους γονείς του, άλλοι στα ερεθίσματα που παίρνει από το μεγαλύτερο αδερφάκι της, ελάχιστοι όμως θα αποδώσουν την εξυπνάδα της στο γεγονός ότι θήλασε αποκλειστικά για έξι μήνες και συνεχίζει έως σήμερα να απολαμβάνει το στήθος της μαμάς της.

Κι όμως,  αυτή τυχαίνει να είναι η πιο πιθανή επιστημονική εξήγηση για την αλματώδη ψυχοκινητική της ανάπτυξη.

Ενημερωθείτε απο τους ειδικούς 

Στέλιος Παπαβέντσης ΜRCPCH DCH IBCLC, Παιδίατρος, Συγγραφέας, Πιστοποιημένος Σύμβουλος Γαλουχίας (pediatros-thes.gr)