Πότε σταματά η αποστείρωση;

Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό από τα πολλά καλά του μητρικού γάλακτος αποτελεί το γεγονός ότι είναι επίσης αποστειρωμένο, με την έννοια ότι βγαίνει κατευθείαν από το στήθος της μητέρας, αποκλείοντας τον κίνδυνο μικροβιακής μόλυνσης ή αλλοίωσης.

Αντίθετα, το τάισμα του μωρού με μπιμπερό είναι μια χρονοβόρα διαδικασία που απαιτεί σχολαστική αποστείρωση, ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο της ζωής του. Μετά όμως τους πρώτους 6 μήνες τα δεδομένα αλλάζουν. Το ανοσοποιητικό σύστημα του μωρού έχει ενισχυθεί, είτε θηλάζει είτε τρέφεται με γάλα σε μορφή σκόνης & πλέον είναι έτοιμο για τον απογαλακτισμό του.

Πότε ακριβώς σταματάμε την αποστείρωση;

Ένας απλός κανόνας λέει: Το κουτάλι φέρνει το τέλος της αποστείρωσης. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι από τη στιγμή που αρχίζετε να ταΐζετε το μωρό με το κουτάλι, μπορείτε να σταματήσετε να αποστειρώνετε τα μπιμπερό του. Οι περισσότεροι παιδίατροι συστήνουν να ξεκινήσει ο απογαλακτισμός κάποια στιγμή γύρω στον 5ο μήνα όχι μόνο γιατί το πεπτικό σύστημα του μωρού είναι πιο ώριμο αλλά επειδή και το ανοσοποιητικό του σύστημα έχει ωριμάσει κι έχει αναπτύξει περισσότερη αντίσταση. Ο απογαλακτισμός  λοιπόν, φέρνει το τέλος της αποστείρωσης.

Παράλληλα, όμως, με την εισαγωγή τροφών τον 5ο με 6ο μήνα ξεκινά και η στοματική φάση. Το μωράκι μεγαλώνει και πλέον πιάνει εύκολα αντικείμενα με τα χεράκια του και το πρώτο πράγμα που κάνει είναι να τα βάλει στο στόμα.Αυτό είναι μία φυσιολογική ενέργεια, όμως για τους επόμενους 2-3 μήνες, ένα μωρό εξερευνά τα διάφορα αντικείμενα κυρίως με το στόμα, καθώς προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να εξερευνήσει τον κόσμο.Αυτό θα συνεχιστεί έως τους 8 με 12 μήνες περίπου,οπότε και θα αρχίσει να συντονίζει πιο ώριμα τις κινήσεις του, προκειμένου να περιεργαστεί τα πράγματα που βλέπει γύρω του και δεν θα βάζει πλέον τα πάντα στο στόμα του. Πολλές μητέρες ανησυχούν και θεωρούν ότι το μωρό, λόγω αυτής της συνήθειας, είναι πιο επιρρεπές στα μικρόβια κι έτσι παρατείνουν την διάρκεια της αποστείρωσης. Συνεχίζουν να βράζουν διάφορα αντικείμενα & παιχνίδια που δίνουν στο μωρό και τα βάζει στο στόμα του. Στην πραγματικότητα, η αποστείρωση δε θα πρέπει να παρατείνεται παραπάνω από τους οκτώ μήνες, όχι τόσο γιατί έτσι μεγαλώνει η ευαισθησία του μωρού στα μικρόβια, αλλά γιατί δεν έχει πλέον κανένα νόημα να γίνεται.

Οι γονείς μπαίνουν σε μια χρονοβόρα διαδικασία, η οποία δεν εξασφαλίζει καμιά ουσιαστική προστασία στο μωρό. Στην πραγματικότητα, το μωρό δεν κινδυνεύει αρκεί να τηρούνται οι κανόνες καθαριότητας. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι γονείς είναι ότι η αποστείρωση και η υγιεινή είναι δύο ξεχωριστά κεφάλαια. Βάζοντας τέλος στην αποστείρωση δε σημαίνει ότι δε χρειάζεται να τηρούμε με σχολαστικότητα τους κανόνες υγιεινής & καθαριότητας. Το εντελώς αντίθετο μάλιστα. Η πειθαρχία στους κανόνες υγιεινής επιβάλλεται να είναι αυστηρή.

Οι βασικοί κανόνες

Κατά το δεύτερο εξάμηνο της ζωής του μωρού, κάποιοι κανόνες σταδιακά καταργούνται, κάποιοι άλλοι συνεχίζονται, ενώ νέοι κανόνες έρχονται να προστεθούν στην καθημερινότητά μας. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να σταματήσετε να αποστειρώνετε τα μπουκάλια & να χρησιμοποιείτε βρασμένο νερό για την παρασκευή του γάλακτος.

Όμως θα πρέπει να είστε σχολαστική σε ό,τι αφορά τα παρακάτω:

1. Τα μπουκάλια θα πρέπει να πλένονται με ζεστή σαπουνάδα και να ξεβγάζονται πολύ καλά με νερό. Αν θέλετε μπορείτε να συνεχίζετε να τα φυλάτε μετά τον καθαρισμό τους στο ψυγείο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι καθώς με την υγρασία μπορεί να αναπτυχθούν μικρόβια.

2. Πλένετε με ζεστή σαπουνάδα τα σκεύη που χρησιμοποιείτε στο μαγείρεμα ή στο σερβίρισμα του φαγητού του μωρού χρησιμοποιώντας ζεστό νερό, ώστε να καθαρίζονται από τα υπολείμματα τροφής και λίπους.

3. Πριν την προετοιμασία του γάλακτος ή του φαγητού, θα πρέπει να έχει προηγηθεί καλό σαπούνισμα των χεριών καθώς και καθαρισμός του πάγκου εργασίας όπου θα τα ακουμπήσετε.

4. Πριν το θηλασμό ή τη συλλογή γάλακτος από το στήθος, θα πρέπει να προηγηθεί καλό σαπούνισμα των χεριών, πλύσιμο του στήθους & σκούπισμα με φρεσκοσιδερωμένη καθαρή πετσέτα, όπως κάνατε όλο  τον καιρό. Συλλέγετε το γάλα με το αποστειρωμένο θήλαστρο στα ειδικά αποστειρωμένα μπουκάλια. Σε αυτή την περίπτωση, η αποστείρωση συνεχίζεται εκ των πραγμάτων.

5. Για την παρασκευή του γάλακτος   δεύτερης βρεφικής ηλικίας, σε σκόνη, δεv χρειάζεται πλέον να βράζετε το νερό. Αρκεί να το ζεσταίνετε.

6. Οι κανόνες που αφορούν τη συντήρηση του γάλακτος στο ψυγείο παραμένουν οι ίδιοι. Καλό είναι τα μπουκάλια στα οποία συντηρείτε το γάλα να είναι επίσης αποστειρωμένα.

7. Σε ό,τι αφορά στο φαγητό, αν το μωρό πρόκειται να φάει το ίδιο γεύμα για δύο συνεχόμενες ημέρες, πρέπει αμέσως μόλις το μαγειρέψετε να το βάλετε στο ψυγείο κι όταν το ξαναζεστάνετε να το αφήσετε να πάρει και μία βράση.

8. Δίνετε στο μωρό νερό από τη βρύση, εκτός αν είναι ακατάλληλο. Αν έχετε ταξιδέψει σε άλλη περιοχή για κάποιο λόγο, προτιμήστε να του δώσετε εμφιαλωμένο νερό, σε γυάλινο μπουκάλι.

9. Όσα μωρά χρησιμοποιούν πιπίλα, επειδή παραμένει για ώρα στο στόμα τους, καλό είναι να συνεχίζετε να τη βράζετε για 2-3 λεπτά. Καλό είναι επίσης, να έχετε παραπάνω από μία πιπίλες καθαρές σε κάποια θήκη, για να μπορείτε να τις αλλάζετε όταν πέφτουν κάτω.

10. Πλένετε τακτικά τα παιχνίδια με τα οποία παίζει το μωρό. Φροντίστε να τα καθαρίζετε καλά με σαπούνι και να τα ξεβγάζετε καλά χωρίς να χρησιμοποιείτε άλλα καθαριστικά είδη. Δείξτε προσοχή, ιδιαίτερα αν είναι λερωμένα με υπολείματα φαγητού, γιατί τα υπολείμματα τροφών αποτελούν εστία μικροβίων.

11. Στους χώρους που μπουσουλάει το μωρό καλό είναι να έχετε στρώσει ένα βαμβακερό χαλάκι. Επίσης πλένετε πάντα τα χεράκια του μωρού μόλις το σηκώσετε από το πάτωμα.

12. Εκτός από το καθημερινό μπάνιο του μωρού το οποίο συνεχίζετε, κάποιες περιοχές χρειάζονται συχνό τοπικό καθάρισμα, κατά τη διάρκεια της ημέρας, όπως το προσωπάκι και τα χεράκια του, ιδιαίτερα μετά τα γεύματα, ή αφού έχει παίξει ή μπουσουλήσει. Αν είστε εκτός σπιτιού, καθαρίστε τα λερωμένα χεράκια του μωρού σας με ένα βρεγμένο πανάκι που θα έχετε μαζί ή με κάποιο μωρομάντηλο.Αν μπορείτε μετά ξεπλύνετε τα χεράκια του βουτώντας τα σε νερό.

13. Το καλό πλύσιμο των δικών σας χεριών επιβάλλεται με την είσοδο σας στο σπίτι, πριν και μετά το φαγητό, όταν φυσάτε τη μύτη σας, όταν χρησιμοποιείτε την τουαλέτα ή τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και οπωσδήποτε πριν το τάισμα του μωρού, πριν το άλλαγμα της πάνας του και πριν του χορηγήσετε φάρμακα.

Πρόωρα μωρά: Η εξαίρεση στον κανόνα!

Στα πρόωρα βρέφη συνήθως οι κανόνες υγιεινής είναι πιο αυστηροί στη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής τους, καθώς ο ευαίσθητος οργανισμός τους χρειάζεται να προστατευθεί από τα μικρόβια. Αν και κάποιοι νεογνολόγοι συστήνουν τη διακοπή της αποστείρωσης με τον απογαλακτισμό, όπως ισχύει και για τα υπόλοιπα βρέφη, κάποιοι άλλοι προτείνουν την παράταση της αποστείρωσης για 2 μήνες ακόμα. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να θυμάστε ότι εφόσον το μωρό έχει γεννηθεί πρόωρα η εισαγωγή στερεάς τροφής στο διαιτολόγιό του και ως συνέπεια το τέλος της φάση της αποστείρωσης πρέπει να ακολουθούν τη διορθωμένη ηλικία (που προκύπτει με βάση την ημερομηνία που έπρεπε να έχει γεννηθεί το μωρό) κι όχι τη χρονολογική (την ημερομηνία που γεννήθηκε). Αυτό για ένα μωρό που γεννήθηκε 8-10 εβδομάδες πρόωρα πρακτικά σημαίνει πως, αν σταματήσετε την αποστείρωση στον 6ο μήνα της διορθωμένης ηλικίας, το μωρό θα είναι κανονικά 8 μηνών.

Στοματίτιδα

Η στοματίτιδα παρουσιάζεται αρκετά συχνά στα μωρά, όταν σταματάει η φάση της αποστείρωσης ή όταν μπουσουλάνε και βάζουν τα πάντα στο στόμα τους. Η στοματίτιδα προκαλείται από ένα μύκητα και εκδηλώνεται με μικρά άσπρα στίγματα πάνω ή μέσα στο εσωτερικό των χειλιών, τον ουρανίσκο & τη γλώσσα των μωρών. Ξεκινάει με 1-2 στίγματα που σύντομα μπορεί να γίνουν περισσότερα. Επειδή το μωρό δεν μπορεί να σας πει ότι κάτι το ενοχλεί, πιθανόν να το ανακαλύψετε όταν πια τα στίγματα θα είναι πολλά. Αν ανακαλύψετε «εγκαίρως» ένα στίγμα, προσπαθήστε με ένα πλυμένο κουταλάκι ή με πλυμένα χέρια να ανοίξετε προσεκτικά το στοματάκι του μωρού, για να δείτε αν υπάρχουν στο εσωτερικό της στόματός τους κι άλλα. Επίσης, ένα σύμπτωμα που μπορεί να σας βάλει σε υποψίες είναι όταν το μωρό αρνείται να φάει ή να πιει οτιδήποτε, ή όταν πετούν την πιπίλα τους. Μόλις δείτε τις πρώτες φυσαλίδες, ενημερώστε τον παιδίατρο, ο οποίος θα σας συστήσει την κατάλληλη θεραπεία. Τα παιδιά πάντως που έχουν θηλάσει, έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν στοματίτιδα.